+670 78326760 / 75248581 info@28denovembro-dili.sch.tl Av. Liberdade da Imprensa, Becusi Centro, Becora, Dili

“MANORIN MEHI SAI JORNALISTA”

Idade Lasai Sasukat ba Aprende

Díli, 29 Agostu 2025 – Hanorin hanesan vokasaun ida, maibé ba Mário Pinto Victor moris iha Dili loron 03 fulan Jullu tinan 1987,

Manorin lisaun Sistemas Dijitais iha eskola téknika vokasional 28 de Novembro Bekora, ho mehi n’ebe as maske  iha ninia lalatak rasik hakarak sai jornalista,  ba nia mehi ne’e  hanesan mehi ida ne’ebé maka  kleur ona desde seik kiik.

Pinto ne’ebe remata  ninia estudu iha esnsinu básiku santo Luis Gonzaga iha tinan  1999, iha momentu ne’eba maske ho situasaun ne’ebe difisil halo Pinto tenke hapara ninia prosesu aprendizazem durante tinan ida.

Tanba situasaun ne’ebe difisil obriga Pinto tenke ho familia deside halai ba ailaran tanbá hetan persegisaun hosi forca okupantes sira alias pro-aotonomista nune’e labele kontinua nia estudu iha nível pre-sekudária iha momentu ne’ebá.

Hafoin Timor Leste hetan independensia Pinto rasik deside hakarak kontinua ninia estudu iha ensinu pre-sekundaria iha Eskola 10 de Dezembru Comoro iha tinan 2002.

Pinto ne’ebe ho nia motto “ Moris hanesan ahu ruin iha tasi ne’ebe sempre simu ondas nia siak” hahu hikas nia estudu iha ensinu sekundariu Dom Bosco Fatumaka Baucau hodi haklean ninia kuñesimentu iha área téknika eletronika no finaliza iha tinan 2005.

Pinto ne’ebe gosta tebe bola ne’e ho ninia klubu favoritu mak AC milan Italia ho nia jogador favoritu Pirlo, hodi haklean kuñesimentu iha area tekniku iha siensia ne’ebe durante nia hetan, nune’e nia kontinua iha ensinu superior Widyagam Malang \Indonezia ho espesialidade iha area telekomunikasaun no finaliza iha tinan 2013.

Ho esperiensia ne’ebe nia hetan durante estudu sira Pinto hahu serbisu iha Care Internasional haknar an iha sistema baze de dadus, husi ne’e hanesan esperiensia foun ida ba nia iha mundu traballu nian, atu hanakonu esperiensia sira Pinto kontinua sai nudar manorin iha Ensino superior Unital 2015.

Esi dekanu Fakuldade Engenharia ne’e ikus mai tenki husik UNITAL hodi muda ba ambiente foun hodi kontinua sai edukador iha ESTV –IT 28 de Novembro iha tinan 2017.

Ho ambisaun ne’ebe boot atu hafurak anabilidade sira ne’ebe iha Pinto deside hodi kontinua nia mestradu iha Ensino Superior Cristal ho espesialidade Tecnolojia Edukasaun I mesmo fahe tempu ne’ebe susar tebes Pinto mos  sai nu’udar dosente parte tempu durante tinan rua iha ensino superior Cristal.  

Homatenek natural ne’ebe iha no  ambisaun n’ebe boot, iha mundo jornalismu desde sei  idade  kiik Pinto, hahu  lee revista sira, rona radio no akompaña emisaun sira iha Televizaun sai hanesan bukae ba nia hodi realiza niniaa mehi sai nu’udar jornalista maibe mehi ne’e hafalun ho nakukun no la sai realidade.

Mane altura ho kor castanho ne,e forma ona familia ho esposa Joana Varelano no haraik ona labarik nain tolu hodi haforsa jerasaun husi uma lisan Luabere.

Pinto ne’ebe ho nia fitun Taurus ne’e gosta tebes hakerek artigu, lee livru sira no ikus mai hosi rezultadu aprendizazem ne’e hahu publika ona artigu Matadalan Hanorin iha jornal edukasaun Cristal tinan 2022.

“Kada vez ha’u hanorin labarik sira atu hakerek notísia, ha’u sente hanesan moris hikas ha’u nia mehi rasik,” Pinto hatete ho hamnasa.

Maske ho tempu hanorin nian ne’ebé nakonu ho prosesu aprendizajem, Pinto hahú hakerek ho ativu opiniaun sira no relatóriu kmaan sira iha nia blog pesoál. La espera, nia obra oioin hetan atensaun hosi mídia lokál no ikus mai publika ofisialmente iha plataforma dijtal sira balun. Ho  paixaun ne’ebé iha, nia koriozu atu haknar an iha mundu jornalizmu mesmu sai nakukun tiha ikus mai tenki muda ninia mehi sai nudar Edukador.

Hodi aumenta kapsidade iha mundu jornalizmu maske mehi iha tempu loron manas, Pinto hola parte mos iha formasaun jornalizmu báziku  ne’ebé hala’o husi Childfund ho SEKOM iha eskola ETI Díli.

Pinto ne’ebe ho altura bonitu ne’e, mehi loron ida sei sai nudar contributor regulár ba Mídia Nasionál, maske mehi hela iha mehi maibe nia  nunka husik nia knar nudar manorin iha ESTV-IT 28 de novembro bekora.

“Ha’u fiar katak Manorin sira mós bele sai jornalista. Sira na’in rua iha kbiit atu forma sosiedade nia perspetiva liuhosi liafuan sira,” nia ispira leitor sira.

Pinto nia istória maka prova katak mehi la kuñese otas ka vokasaun. Ho paixaun no konsisténsia, ema hotu bele buka tuir mehi sira ne’ebé maka haksubar iha nakukun laran.

Jornalista       : Abraão Marcal Belo

Editor             :  Formador/JPD-Secoms

Fahe | Share :
Posted in
estv IT

estv IT

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *